دریای خزر - شرکت هواپیمایی پاژسیر مجری تورهای اقساطی از مشهد
دریای خزر، بزرگ‌ترین دریاچه جهان، در شمال کشور ایران واقع‌شده است و از شمال به روسیه، از غرب به روسیه و جمهوری آذربایجان، از شرق به جمهوری ترکمنستان و قزاقستان محدود می‌شود. این دریا در میان خشکی محدود شده است و به‌صورت مستقیم با هیچ‌یک از آب‌های آزاد جهان ارتباط ندارد. در سال‌های اخیر از طریق کانال رود ولگا-دن، خزر به دریای سیاه متصل شده است.دریای خزر ۶۰۰ هزار ۳۸۴ کیلومترمربع (یک‌چهارم مساحت ایران) وسعت دارد و طول آن برابر با ۱۲۰۵ تا ۱۲۸۰ کیلومتر است. پهنای بزرگ‌ترین دریاچه دنیا، ۲۰۲ تا ۵۵۴ کیلومتر بوده و عریض‌ترین منطقه آن‌هم کمی بالاتر از سواحل جنوبی است. گودترین نقطه خزر در نزدیکی سواحل ایران عمقی برابر با ۹۸۰ متر دارد که حجم آب آن برابر با ۷۹۰ هزار کیلومتر مکعب است.
خزر در ایران ۷۴۰ کیلومتر ساحل داشته و به ترتیب در کشورهای آذربایجان ۱۸۹۴، روسیه ۸۱۵، قزاقستان ۸۰۰ و ترکمنستان ۱۷۸۹ کیلومتر ساحل دارد. بدون شک دریای خزر نقش بسیار مهمی در منطقه و اقلیم خشک ایران بازی می‌کند و بستر بسیار مهمی برای انتقال انرژی است. سالانه ۶۰۰ هزار تن آبزی از آب‌های خزر صید می‌شود که این عدد قابل‌توجه در گردش مالی و اقتصاد منطقه نقش مهمی ایفا می‌کند.
دریای خزر در گذشته‌های دور بخشی از دریای تتیس بود که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل می‌کرد. از ۶۰ میلیون سال پیش راه خزر به اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس کم‌کم بسته شد.دریای طبرستان یکی از نام‌هایی است که در منابع کهن از آن برای نام‌گذاری دریای خزر استفاده شده است. بر اساس اسناد تاریخ شناسان روسی در قرن دوازدهم این دریا در نزد ایرانی‌ها همچنان طبرستان نامیده می‌شده است.از سال ۱۳۸۱ نام رسمی این دریا در مکاتبات رسمی ایرانی «دریای خزر» و در مکاتبات انگلیسی، «دریای کاسپین» خوانده شد.
کاسپین اصطلاحی است که در زبان غربی و عبری برای خواندن دریای شمال ایران استفاده می‌شود. کاسپی‌ها قومی سفیدپوست بودند که از هزاره دوم پ.م تا عصر ساسانی در منطقه دریای کاسپین یا خزر می‌زیسته‌اند. کتاب مفقوده «خوتای نامگ» قدیمی‌ترین منبع مکتوبی است که برای اولین بار نام دریای خزر در آن آورده شده است. در این منبع برای نام‌گذاری این دریا از نام «دریای گیلان» استفاده شده است.یکی دیگر از نام‌های کهن دریای شمال ایران، دریای تپورستان، تبرستان یا طبرستان است. بر اساس نوشته‌های «نوجین زیس» تاریخ‌نویس روسی، ایرانی‌ها در قرن دوازده این دریا را با چنین اسم‌هایی می‌خواندند. در رابطه با درستی این منبع شک و شبهه‌های زیادی وجود دارد و بسیاری بر این باور هستند که این نام‌گذاری تنها اشتباهی در ترجمه است.
عده‌ای بر این باور هستند که انتخاب نام خزر برای دریای شمال ایران، اشتباه است و درواقع خزرها قصد غصب این سرزمین را داشته‌اند.
دریای خزر بیش از ۴۰۰ گونه و ریزگونه ماهی را در خود جای داده است.بیش از ۹۰ درصد صید ماهی‌های خاویاری مختص دریای خزر است و بیشترین بخش صیدآن از سمت ایران صورت می‌گیرد.در آب دریای خزر خبری از کوسه نیست، آب این دریا در دسته آب‌های نیمه شور است و این آبزی تنها در آب‌های شور زندگی می‌کند.خزر بعد از خلیج‌فارس و سیبری، از لحاظ ذخایر نفت و گاز موجود در ساحل و زیر بستر مقام سوم را دارد.
سطح دریای خزر ۲۶ تا ۲۸ متر پایین‌تر از سطح دریاهای آزاد است.
نظر بدهید